هندسه ی نهفته خوشنویسی و حضور آن در نشانه نوشته های ایرانی (با تاکید بر خط نستعلیق)

در این تحقیق، هندسه ی نهفته در خوشنویسی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دادیم. که آیا این خطی که ما به عنوان عروس خطوط اسلامی (نستعلیق) آن را می شناسیم دارای طراحی منظم و خاصی می باشد یا خیر؟ این خط با پشتوانه ی چندین صد ساله که جزیی از فرهنگ و هنر ایرانی محسوب می شود می تواند با ساختار سنتی وکلاسیکی که دارد درگرافیک نوین امروزی جایی برای خود داشته باشد؟ فرهنگ ایرانی دارای انواع مختلفی رسم المشق درخوشنویسی می باشد و این قابلیت، که ما بتوانیم از همه ی قالب های خوشنویسی درگرافیک نوین استفاده کنیم تقریبا وجود دارد ولی در این پروژه مشخص گردید که خط نستعلیق یکی از هندسی ترین و دقیق ترین خطوط ایرانی و اسلامی به شمار می رود و حتی در مورد نسبت طلایی که این خط را مورد مطالعه قرار می دهیم متوجه می شویم که رابطه ای قوت و ضعف کلمات، طول و عرض آنها و ارتفاع بلندای آنها به طرز شگفت آوری از تناسب طلائی برخوردار هستند و اینطور می شود اظهارنظر کرد که نستعلیق یکی از متناسب ترین خطوط نیز به شمار می رود. این تناسب و هندسه ی موجود در آن در گرافیک امروزی که طراحان گرافیک از خط نستعلیق بهره می گیرند حضور چشمگیری دارد و نشانه نوشته هایی که با این خط طراحی می شود دارای هندسه ی مشخص و دقیقی می باشد که اگر طراحان ایرانی با اصول و قواعد خوشنویسی آشنایی کافی داشته باشند می توانند نشانه نوشته های ماندگاری را طراحی نمایند. ما با این داشته ی عظیم فرهنگی می توانیم یک زبان مستقل را در گرافیک امروزی ایجاد نمائیم و گرافیک ایرانی به عنوان یک مکتب حتی می تواند مورد بررسی قرار گیرد. نشانه نوشته هایی که با این نوع از خوشنویسی طراحی می شوند دارای انواع متعددی می باشند و به شیوه های مختلفی طراحی می شوند و اگر بتوانیم به خوبی از قابلیت های نستعلیق بهره بگیریم به یک گرافیک مستقل دست پیدا خواهیم کرد. و این توانایی در ذات خوشنویسی اصیل ایرانی وجود دارد که بتواند در انواع شاخه های گرافیک مورد استفاده قرارگیرد. هندسه ی دقیقی دراین خط وجود دارد و اکثر فرم ها و اشکال آن از تناسب طلایی برخوردار هستند و ما درکمتر رسم الخط هایی اینهمه تناسب و هندسه ی دقیق را سراغ داریم. به موازات خط نستعلیق خطوط دیگر زیادی نیز در جامعه رشد و نموکرده وکاربردی شده اند. و بعضی از انواع آن نیز با کمی تغییر و اصلاح که روح جامعه ی مدرن و امروزی به خود گرفته اند وارد هنرگرافیک شده که ما الان استفاده های زیادی از آنها می کنیم. نمونه ی بارز این خطوط را می توان در روح و ساختار خط نسخ مشاهده کرد. خط نسخ ازنظر نوشتاری یک خطی کاملا ساده، أسان و از نظر خوانایی کاملا روان می باشد. با ورود صنعت چاپ به ایران در دوره ی قاجار و همچنین نیاز به تیراژ بالا در چاپ کتاب و دیگر نشریات با دستکاری در ظاهر خط نسخ که راحت تر می توانست درخدمت صنعت چاپ قرارگیرد انواع مختلفی ازتایپ فیس های ایرانی طراحی شدند. در حقیقت می توان پایه و ساختار اکثر تایپ فیس های فارسی را خط نسخ دانست. وغالب تایپ فیس های فارسی و طراحی حروف ها درایران متکی به خط نسخ می باشند. ازآن جهت است که نسخ روزنامه ای مصطلح می شود. با این اوصاف، فرهنگ ایرانی و اسلامی مختص به دو یا سه نوع رسم المشق نمی شود. بلکه تعداد رسم المشق های ایرانی آنقدرگسترده و زیاد می باشد که هنرمند ایرانی بتواند بنا به ذوق و سلیقه ی خود از انواع این خطوط بهره ببرد. و طراحان گرافیک نیز می توانند از این تعدد رسم المشق استفاده نموده و در طراحی نشانه نوشته ها از آنها استفاده کنند. چرا که غالب نشانه نوشته های موفق و تاثیرگذار در ایران از ساختار خوشنویسی بهره گرفته اند.